اگه نشد چی؟ نه نمیرسم! ممکن نیست! ای وای چرا من اینقدر تنبلم؟! فلانی تا کجا خونده من هنوز هیچی ممکنه این جملات اکثریتمون گفته باشیم یا اگر دانش آموز کنکوری اطرافمون باشه ازش شنیده باشیم .
تو این مقاله قصد داریم یکی از بلاهای خانمان سوزی که میتونه گریبان گیر هر کنکوری شده باشه حرف بزنیم و راه حل های این مشکل رو بیان کنیم.
استرس بلای جان کنکوری ها
استرس نوعی ناراحتی غیر موضعی بوده و درست زمانی که فرد در راستای پیشرفت است گلویش را فشرده و دو حالت ایجاد میکند ، یا اینکه پیشرفتش را کند میکند یا بطور کلی مانع پیشرفت وی می گردد . حال علائمش را چطور بشناسیم؟
- سفت شدن عضلات
- افزایش ضربان قلب و تند شدن تنفس
- خشک شدن دهان
- معده درد
- یبوست
- عرق و لرزش
بطور کلی یک کنکوری در طول سال کنکور خود دوبار باید آزمایش بدهد و شرایط بدنی خود را بداند ، در تیم آکادمی پزشکیها این اولین درخواست از داوطلب است تا اینکه اگر مشکلی باشد همان ابتدا تشخیص داده شود.
این مشکل می تواند کمبود آهن یا ویتامین D فرد باشد که شدت آن باعث ایجاد افسردگی می گردد.گاها داوطلب چاق بوده و مبتلا به بیماری های کبدی است و با آزمایش آنزیمهای کبدی یا فیبرواسکن کبدی می توان آنرا تشخیص داد پس اگر خستگی شدید دارید و دائما می خوابید باید بدانید که چنین مشکلی دارید.
در بعضی تجربیات متاسفانه در داوطلبین بیماری کم کاری تیروئید مشاهده شده که ان هم علاِمی مثل چاقی یا خستگی و … دارد.تا اینجا در مورد مشکلات گریبانگیر داوطلبین صحبت کردیم و میخواهیم برای رفع این مشکلات راهکارهایی را ارائه دهیم.اما قبل اینکار در رابطه با استرس شدید و آثار جبران ناپذیر آن صحبت می کنیم.
علائم استرس و اضطراب شدید و افکار پوچی و خود کشی
علائم استرس و اضطراب شدید سرگیجه، ضعف، درد ناحیه سینه، تار شدن دید، احساس خفگی، داغ یا سرد شدن پوست، حالت تهوع، تکرر ادرار و اسهال از علائم آن می باشد.
اضطراب گذشته از اثرات جسمانی، بر تفکر، ادراک و یادگیری فرد هم اثر می گذارد. اضطراب اغلب اغتشاش شعور و اختلال در ادراک ایجاد می کند. اشکالاتی نه فقط در درک زمان و مکان که حتی در درک افراد و اهمیت وقایع ایجاد کرده که با کاستن از تمرکز، کم کردن قدرت یادآوری و مختل کردن قدرت ربط دادن امور به هم یعنی تداعی کردن، می توانند در یادگیری اختلال ایجاد کنند.
ممکن است فرد وقتی دچار استرس شدید و نوعی خفگی می شود به خود کشی فکر کند این حس بصورت غیرارادی سراغ فرد می آید پس بهتر است قبل از اینکه دنیا برایتان بی ارزش بنظر برسد تحت کنترل باشید و مشکلات خود را بدانید .
با مراجعه به متخصص مغز و اعصاب و یا روان شناس تحت دارودرمانی و گفتار درمانی قرار بگیرید ، فراموش نکنید این بدین معنا نیست که شما دیوانه اید و یا باید تا آخر عمر دارو مصرف کنید ، این درمانها موقتی بوده و بسیار مؤثر است.
در مواردی در نسخه ی پزشک داروهایی مثل پروپرانول 10 – فلوکستین 25 – اسنترا 50 و… مشاهده می شود ولی اگر مشکل شما حاد نباشد با انواع دم نوشها و عرقیجات گیاهی می توانید خود را درمان کنید.
انواع اضطراب تحصیلی
پیرامون بحث تحصیل می توان از انواع گوناگونی از اضطراب نظیر اضطراب مدرسه و کلاسی و انجام تکالیف وآزمون آزمایشی و … نام برد.
اضطراب به ما کمک می کند خطر را تشخیص دهیم و از آن اجتناب کنیم. اضطراب با افزودن هوشیاری و انرژی، کیفیت عملکرد ما را بالا می برد؛ اما وقتی شدت اضطراب با واقعه ی روی داده، تناسب نداشت یا خیلی زیاد و ماندگار باشد، کیفیت عملکرد را کم کرده و ما را عاجز می کند. به همین دلیل اطلاع از راه های مقابله با استرس کنکور به شما کمک می کند تا با کنترل استرس سر جلسه کنکور بتوانید کیفیت عملکرد خود را افزایش دهید.
کاهش اضطراب کنکور
کاهش اضطراب کنکور به میزان زیادی عملکرد داوطلبان را تحت تاثیر قرار می دهد. استرس شب کنکور و سر جلسه کنکور باعث می شود که این داوطلبان نتوانند از زحمات خود نتیجه بگیرند و این موضوع باعث افسردگی و نا امیدی آن ها می شود.
با اینکه سطحی از استرس برای انجام بعضی از کارها از جمله امتحان دادن طبیعی است، اما حتما باید به این نکته توجه کنید که کنکور هم آزمونی مانند دیگر آزمون‌هاست و هیچ تفاوتی با بقیه ندارد. بسیاری از داوطلبان سال‌های گذشته که کنکور را تجربه کرده‌اند، این مطلب را تایید میکنند و حتی برخی از آنان که دچار استرس بوده‌اند، اکنون با یادآوری این موضوع و علت استرس خود تعجب میکنند.
اگر داوطلبی هستید که برای آمادگی کنکور دچار استرس هستید و احساس می کنید که ممکن است استرس سر جلسه کنکور نیز به سراغتان بیاید، باید از همین الان راه های مقابله با استرس کنکور را بشناسید و برای برطرف کردن این مشکل تلاش کنید.
برخی از دانش آموزان در هنگام امتحانات نهایی یا کنکور دچار استرس شدید میشوند، ضربان قلبشان تند میزند، دست هایشان میلرزد، عرق میکنند و احساس می کنند ذهنشان خالی شده است.
استرس سر جلسه کنکور باعث می شود که وقتی سوالات امتحان را میخوانند احساس کنند گیج شده اند و منظور سوال را متوجه نمیشوند و فکر میکنند همه آن چیزهایی را که خوانده بودند فراموش کرده اند.
در نهایت بعد از اینکه فشار زیادی را به ذهن خود می آورند یا سوال را بدون پاسخ رها میکنند و یا پاسخ نادرست و بی ربطی مینویسند. در اینجا آنها به اهمیت امتحان و عدم موفقیت خود می اندیشند و این اندیشه، اضطراب آنان را بیشتر می کند و عملکردشان را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین قضاوت دانش آموز بر اساس نمره کسب کرده و مقایسه او با هم کلاسی هایش، عملکرد نامطلوب و پیامدهای منفی برای او، معلم و والدینش به همراه دارد.
علل اضطراب کنکور
در حوزه آسیب شناسی، علل اضطراب کنکور ناشی از عوامل خانوادگی، آموزشگاهی، شخصیتی و تحصیلی می باشد. از جمله ی آنها عدم آمادگی کافی و همچنین عوامل آموزشگاهی از جمله سیستم آموزشگاه ها و معلمان می باشد که می توانند تاثیر بسزایی در چگونگی عملکرد شخص در امتحان داشته باشند. یکی دیگر از علل اضطراب کنکور، تجربیات منفی قبلی می باشد. هنگام صحبت با داوطلبان کنکوری مضطرب مشاهده می کنیم که بسیاری از آنها علت اضطراب خود را عدم کسب نتیجه ی قابل قبول در کنکور سال قبل بیان می کنند. همچنین ماهیت امتحان ها باعث افزایش یا کاهش استرس می شود؛ مثلا کنکور یا امتحانات نهایی می تواند استرس بیشتری نسبت به امتحانات کلاسی ایجاد کنند.
گاهی هم علل خانوادگی همچون انتظارات بیش از حد والدین، تنبیه، سرزنش، تهدید و عدم ارائه ی تقویت مناسب و مقایسه های نابجا از سمت آنان و انتقال این پیام که همین امسال فرصت داری! کلی هزینه کرده ایم و …. از علل اضطراب کنکور می باشند. گاهی هم خود والدین آنقدر مضطرب می شوند که نقش والدین و دانش آموزان تغییر می کند.
راهکارهایی برای کاهش استرس کنکور
در ادامه به ارائه ی راهکارهایی برای کاهش استرس کنکور پرداخته شده است.
دارو درمانی: با توجه به مطالب فوق یکی از علایم اضطراب ایجاد نشانه های بدنی است؛ که با راهکارهایی می توان آنها را کاهش داد و به آرامش ذهنی هم رسید.
نفس شکمی (دیافراگمی): در این نوع تنفس با عمل دم، شکم منبسط و بعد از چند ثانیه نگهداری نفس، با انجام عمل بازدم حجم هوای داخل شکم تخلیه می شود.
نرمش جزئی: در مواقعی که وقت کافی نداریم ناچارید که ظرف مدت کوتاهی خود را آرام کنید می‌توانید از ریلکسیشن سریع استفاده کنید.ماهیچه‌های انگشت پا را منقبض کنید و تا ۱۰ بشمارید. در انگشتان پا احساس درد و فشار می‌کنید سپس آن ها را رها کرده و به احساس آسودگی که در انگشتان پایتان ایجاد میشود توجه کنید. ماهیچه پا را منقبض کنید تا ۱۰ بشمارید سپس رها کنید. به این ترتیب ران‌ها، شکم، کمر، گردن و صورت را منقبض کرده و بعد از اینکه تا ۱۰شمردید رها کنید. در مدتی که این کار را انجام می‌دهید آرام نفس بکشید. این تکنیک همواره با تنفس آرام بسیار موثر است. تنفس شما از بینی به درون کشیده میشود، از شکم تا سینه‌ها احساس میشود و سپس از لب‌هایتان خارج میشود.
ورزش: روحیه را ارتقا می‌دهد؛ زیرا افزایش جریان خون میتواند پاسخگویی مغز به استرس را افزایش دهد. ورزشهای هوازی همچون پریدن، شنا، دوچرخه سواری یا پیاده روی بهترین نوع ورزش است.
تغذیه: ویتامین های گروه B همچون موز، آجیل، حبوبات و محصولات لبنی و گوشت قرمز و ماهی و سبزیجات با برگ سبز می توانند احساس نشاط و انرژی را در دوران های پر استرس ایجاد کنند. ویتامین های گروه C همچون مرکبات، گوجه فرنگی، بروکلی کمک کننده اند. همچنین میزان جذب منیزیم را می توان از طریق آجیل و مغزها و غلات سبوس دار به ویژه جو افزایش داد.
کاستن علایم فکری و شناختی
هنگامی که دچار اضطراب می شویم؛ معمولا گفتگوی درونی ما منفی می شود و ارزیابی ما از شرایط، واقعی نخواهد بود. گاهی دانش آموزان بعد از کسب رتبه ی ضعیف در آزمون های آزمایشی و حتی درصد گیری درس ها در منزل، آنقدر ذهنشان مشغول می شود که تجربه های مثبت قبل را نادیده می گیرند و یا پاسخ اشتباه به چند سوال را فاجعه می پندارند. از آنجا به بعد تولید افکار منفی، غرق شدن در احساسات منفی، ناامیدی و اضطراب شروع می شود. بدون آن که در نظر بگیرند شاید سطح آزمون سخت بوده و یا در آن زمان به دلیل خستگی از تمرکز کافی برخوردار نبوده اند. اگر به علت ضعف در دروس و یا تلاش کم، چنین نتایجی کسب شده؛ شاید روش های صحیح مطالعه برای کنکور را نمی دانند.
شاید لازم باشد از مشاور یا معلم خود بخواهید به ارزیابی وضعیت شما بپردازد تا بفهمد مشکلی وجود دارد یا خیر؟ بجای ناامیدی و سرزنش خود و برچسب چسباندن، می توانید به تفکر واقع بینانه در مورد علل و سپس به کار گرفتن راه حل هایی جهت پیشرفت بپردازید. می توانید برای درس ضعیف به دنبال کلاس یا یک کتاب کمک آموزشی باشید.
اگر ساعت خواب شما و یا میزان زمان استفاده از تلفن همراه و فیلم و … زیاد است؛ می توانید با شناسایی این دام ها و کاهش تدریجی زمانی که به آن ها اختصاص می دهید، عادات صحیحی را در خود پرورش دهید. گاهی با افزایش ناگهانی ساعت مطالعه و یا کاهش شدید میزان زمان پرداختن به فضای مجازی، چند روزی نتایج مطلوب کسب می کنید؛ اما امکان افت دوباره در نتیجه ی خستگی و صرف انرژی زیاد در جهت تغییر ناگهانی وجود دارد. گاهی حتی مشاور صلاح می بیند، دانش آموز یا دانشجو با پنج یا ده دقیقه کاهش ساعت خواب و یا افزایش ساعت مطالعه یک تغییر مثبت ماندگار را خلق کند.
می توان از طریق شناسایی مسائلی که سبب اضطراب ما شده و طبقه بندی این موضوعات، با انجام تغییراتی در فعالیت های روزانه و مرتبط با مطالعه، میزان اضطراب را کاهش داد.
مدیریت زمان
گاهی هم علت اضطراب عدم برنامه ریزی صحیح و نقص در مدیریت زمان است. با هدف گذاری و اولویت بندی این اهداف می توان میزان آشفتگی ذهن را کاهش داد. بعد از هدف گذاری، باید آن ها را به اهداف جزیی تر تقسیم نمود و فعالیت های لازم را برای رسیدن به آن ها در طول روز و هفته و ماه گنجاند. هرشب برای روز بعد برنامه ریزی کنید تا بدانید چه فعالیت هایی و در چه محدوده ی زمانی باید انجام شود. به این نکته آگاهی داشته باشید که با توجه به وقوع یکسری اتفاقات غیرمنتظره همچون بیماری و طولانی شدن مدت زمان مطالعه ی یک درس بر خلاف انتظارمان،امکان این که به طور کامل نتوانیم برنامه را اجرا کنیم وجود دارد. پس برنامه باید انعطاف داشته باشد و قسمتی از زمان را در برنامه ی هفتگی جهت جبران عقب ماندگی ها قرار دهیم. همچنین باید علاوه بر برنامه ریزی آینده، بخش کوتاهی از روز را (مثلا 5 الی 10 دقیقه) صرف ارزیابی فعالیت های خود کنید تا ببینید آیا تمام قوای خود را در جهت اجرای برنامه ی روزانه بکار گرفته اید یا خیر؟ عدم توانایی در مدیریت صحیح زمان یکی از عوامل ایجاد اضطراب است.
آکادمی پزشکی ها این افراد را به ماشین بدون بنزین تشبییه می کند که می توانند در پمپ بنزین آکادمی پزشکی ها باک خود را پر کرده و با انرژی مضاعف به مسیر خود ادامه دهند.
سخن پایانی
بطورکلی وقتی داوطلبی دچار سردرگمی می شود براحتی می توان با مواردی که گفته شد میتواند به آرامش خاطر رسیده و بر استرس خود غلبه کند استرس در دوران کنکور یکی از عوامل خانمان سوزی هست که دچار یک کنکوری میشود و عملکرد او را پایین میاوردحتما نسبت به این موضوع اگاه باشید و برای درمان به موقع ان تلاش کنید.
